Vai trò của chất béo với người cao tuổi và những lưu ý quan trọng
Sử dụng chất béo đúng cách, hợp lý sẽ giúp phát huy tối đa các vai trò của chất béo đối với sức khỏe
Chất béo đóng một phần trong chế độ ăn uống của con người. Do đó cần hiểu rõ về chất béo để sử dụng hợp lý nhằm đảm bảo sức khỏe và tránh cho cơ thể gặp phải những ‘vấn đề” về chất béo. Chất béo là một phần quan trọng trong cấu tạo cơ thể. Ở người lớn, 18-24% trọng lượng cơ thể là chất béo. Chất béo là chất cần thiết khi có trong màng tế bào và các màng tế bào như nhân; ti thể; có vai trò quan trọng đối với hoạt động sống của tế bào. Chất béo có nhiệm vụ dự trữ năng lượng; bảo vệ cơ thể trước sự thay đổi nhiệt độ.
Các nghiên cứu dinh dưỡng cơ bản xác nhận rằng chất béo có hai vai trò chính trong chế độ ăn uống của con người, cung cấp năng lượng và hấp thụ vận chuyển các vitamin tan trong chất béo. Chất béo là chất mang các vitamin tan trong chất béo (như vitamin A; D; E và K. ) Những vitamin này trong cơ thể phụ thuộc phần lớn vào hàm lượng lipid trong chế độ ăn. Điều này có nghĩa là một lượng nhỏ lipid trong chế độ ăn uống sẽ làm giảm sự hấp thu các vitamin này. Điều này làm cho lipid trở nên quan trọng hơn vì các vitamin tan trong dầu rất quan trọng đối với chức năng thị giác; phản ứng miễn dịch; tạo máu; tăng trưởng và chống lão hóa; trong số những vitamin khác.
Lợi ích của chất béo đối với người cao tuổi
Từ lâu nay; lipid vẫn được nhiều người biết đến như là một thủ phạm nguy hiểm gây nên các bệnh lý. Tuy nhiên; việc loại bỏ lipid ra khỏi khẩu phần ăn của người cao tuổi lại vô tình khiến cơ thể bị thiếu lipid; và các chức phận trong cơ thể do vai trò của lipid duy trì sẽ bị rối loạn vì thiếu nguồn cung.
– Chất béo là nguồn cung cấp năng lượng dồi dào cho cơ thể. Theo các nghiên cứu cho thấy; mỗi gam lipid có khả năng sinh ra 9Kcal khi được cơ thể chuyển hóa; con số này gấp đôi so với đường bột hoặc chất đạm khi mỗi gam các chất này chỉ sản sinh 4Kcal năng lượng.
– Nhiều loại vitamin có độ tan trong nước rất thấp, tuy nhiên lại tan trong dầu rất dễ dàng chẳng hạn vitamin A; D; E; K;… Vì thế một vai trò của lipid khác đối với người cao tuổi là hòa tan các vitamin tan trong dầu. Thiếu hụt lipid sẽ khiến cơ thể thiếu hụt vitamin và gây nên các hậu quả sức khỏe thứ phát.
– Các loại chất cholesterol tốt trong lipid có khả năng làm bền vững cấu trúc của tế bào; trong đó thể hiện vai trò rất rõ ràng trên tế bào thần kinh. Bổ sung lipid đúng cách sẽ giúp mao mạch trở nên bền vững hơn; phòng chống nguy cơ tai biến mạch máu não…
– Các loại chất béo omega-3; 6; 9 có khả năng tham gia cấu trúc hệ thần kinh; giúp hệ thần kinh khỏe mạnh; làm chậm quá trình lão hóa hệ thần kinh ở người cao tuổi. Vì vậy một vai trò của lipid khác là có khả năng giúp phòng ngừa sự suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi.
– Ngoài ra; một số vai trò của lipid khác phải kể đến như tạo cảm giác no lâu hơn; kích thích vị giác; tham gia điều hòa nhiệt độ của cơ thể,….
Hướng dẫn sử dụng
Do có rất nhiều vai trò của chất béo khác nhau đối với sức khỏe; vì thế người cao tuổi cần được cung cấp lipid hợp lý để có thể đảm bảo sức khỏe và hạn chế hoàn toàn lipid là việc làm không đúng đắn. Các nghiên cứu dinh dưỡng đã chỉ ra; khi lượng chất béo cung cấp cho cơ thể nhỏ hơn 10% năng lượng khẩu phần sẽ khiến cơ thể thiếu lipid và gây bất lợi đối với sức khỏe.
Đối với người già; để đảm bảo vai trò của lipid với cơ thể lượng lipid được khuyến cáo sử dụng mỗi ngày chiếm khoảng từ 15-18% năng lượng do khẩu phần cung cấp để có thể có sức khỏe tốt hơn.
Trong đó không nên sử dụng hoàn toàn lipid có nguồn gốc từ thực vật mà nên có sự duy trì cân đối với các loại lipid có nguồn gốc động vật. Tỷ lệ giữa hai loại lipid sử dụng nên được giữ ở mức 60-70% chất béo thực vật và 30-40% chất béo động vật. Lưu ý rằng; các loại dầu dừa; dầu cọ có tác dụng tương đương với chất béo động vật.
Lưu ý
Cần tránh sử dụng các loại lipid chuyển hóa; chất béo có trong thức ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn;…. để tránh gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Đồng thời; nếu cần chiên thức ăn ở nhiệt độ cao; có thể sử dụng mỡ động vật thay vì dầu thực vật; vì dầu thực vật sẽ bị chuyển hóa ở nhiệt độ cao tạo sản phẩm không tốt với sức khỏe.
Nếu người cao tuổi có các bệnh lý liên quan đến chuyển hóa lipid trong cơ thể; cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để được hướng dẫn chế độ sử dụng lipid hợp lý và tốt nhất với sức khỏe.
Có thể thấy rằng; vai trò của lipid đối với người cao tuổi là vô cùng quan trọng để giúp sức khỏe tốt hơn. Tuy nhiên việc sử dụng lipid ở người cao tuổi cần được chú ý và thận trọng để tránh gây nên các tác hại không tốt với sức khỏe./.
Nguồn: suckhoehangngay.vn
